مقالات

فروغی بسطامی


خلاصه :

میرزا عباس فروغی بسطامی غزلسرای بزرگ دوران قاجار در سال ۱۲۱۳ هجری قمری در کربلا زاده شد. بعد از فوت پدر به ایران آمد و به مازندران رفت. او ابتدا «مسکین» تخلص می‌کرد ولی پس از ورود به دستگاه شجاع‌السلطنه....

بسم الله الرحمن الرحیم

زندگی نامه


میرزا عباس سواد نداشت اما آنچنان رنج برد تا خواندن و نوشتن را آموخت و بیشتر وقتش را صرف مطالعه در دیوان غزلسرایان بزرگ مانند سعدی و حافظ کرد تا آنکه در نتیجه مطالعه و ممارست خود نیز غزلهایی سرود و مسکین تخلص یافت

دوستعلی خان که خزانه دار شاه بود هنگام مراجعت از مازندران برادرزاده را نیز با خود به تهران آورد و به خدمت فتحعلی شاه معرفی کرد . مسکین ، غزلی را که در مدح شاه ساخته بود به عرض رسانید و پسند افتاد و به فرمان شاه برای خدمت نزد شجاع السلطنه والی خراسان عازم مشهد شد . شجاع السلطنه مقدم او را گرامی داشت و سمت منشی گری به او داد و پس از چندی ، مسکین به نام امیرزاده فروغ الدوله یکی از پسران شجاع السلطنه تخلص خود رابه فروغی تبدیل نمود

همین که قاآنی به خدمت شجاع السلطنه به خراسان درآمد فروغی با او آشنا شد و پس از چند سال اقامت در مشهد هر دو به اتفاق شاهزاده به کرمان رفتند تا اینکه در سال  ۱۲۱۲ – ۱۲۴۹ هجری – که شجاع السلطنه به تهران آمد فروغی نیز با او وارد تهران شد

فروغی تا آخر سلطنت فتحعلی شاه و بعد از چندی در دوره محمد شاه در تهران زیست و چند بار به خدمت محمد شاه رسید و از او نوازش ها دید و پس از مدتی به عتبات رفت

پس از مراجعت از عراق به واسطه استغراق در احوال و آثار عرفا مانند بایزید بسطامی و منصور حلاج ، تغییر حال داد و از مردم دوری گزید و زندگی را به درویشی و اعتزال گذرانید

داستان شوریدگی و غزلهای عارفانه فروغی به سمع ناصرالدین شاه رسید ، او را خواست و ملاطفت کرد و چندان شیفته او گشت که هر وقت غزلی میسرود بر وی میخواند و فروغی آن را تکمیل میک رد

فروغی همچنان با وجد و حال و دور از مردم زندگی میکرد و ماهی یک بار نزد شاه میرفت و غزل های تازه خود را به عرض میرسانید تا آنکه در سال ۱۲۳۶ – ۱۲۷۴ هجری در شسصت و یک سالگی  –  بعد  از یک کسالت شدید در پنجاه ونه سالگی درگذشت

 

قالب شعر هایش


او شاعری بود که درشهر هایش پادشاهان نخستین قاجار را می‌ستود. بیشترین و برجسته‌ترین شعرهایش در قالب غزل است. فروغی بسطامی از جرگهٔ شاعران صوفی منش بود. او در بهترین غزل های عارفانه اش لطافت و شیرینی را با رسایی و سادگی واژگان، به‌هم می‌سرشت

 

هرچند که گفته می‌شود فروغی بسطامی، حدود بیست‌هزار بیت شعر داشته‌است، اما آنچه از او برجا مانده‌است و در زمان خود او هم به صورت پیوست دیوان قاآنی به چاپ رسید، چیزی در حدود پنج‌هزار بیت است

 

سبک شعری فروغی


فروغی یکی از بهترین غزلسرایان قرن سیزدهم است . در غزل  از سعدی پیروی میکند . مضامین  شعری او همان است که بارها پیش از او و پس از او در غزل فارسی تکرار شده است . اما روانیو شیوه بیان و سوز و گداز عرفانی که در اشعارش هست ، وی را در شاعری مقامی داد و موجب شهرتش گشته است و بعضی از غزل های او با آنکه مضمون نو و مطلب تازه ای ندارد به سبب زیبایی آهنگ و فصاحت بیان رواج و شهرت بسیار یافته

شعری از فروغی


کی رفته ای ز دل که تمنا کنم تو را؟ *************کی بوده ای نهفته که پیدا کنم تو را؟
غیبت نکرده ای که شوَم طالب حضور************پنهان نگشته ای که هویدا کنم تو را 
با صد هزار جلوه برون آمدی که من***************با صد هزار دیده تماشا کنم تو را 
چشم به صد مجاهده آیینه ساز شد*************تا من به یک مشاهده شیدا کنم تو را 
بالای خود در آینـﮥ چشم من ببین ***************تا با خبر ز عالم بالا کنم تو را 
مستانه کاش در حرم و دیر بگذری ***************تا قبله گاه مؤمن و ترسا کنم تو را 
خواهم شبی نقاب ز رویت برافکنم **********************خورشید کعبه، ماه کلیسا کنم تو را 
گر افتد آن دو زلف چلیپا به چنگ من*****************چندین هزار سلسله در پا کنم تو را
طوبی و سدره گر به قیامت به من دهند*****************یکجا فدای قامت رعنا کنم تو را 
زیبا شود به کارگِه عشق کار من **********************هر گه نظر به صورت زیبا کنم تو را
رسوای عالمی شدم از شور عاشقی *******************ترسم خدا نخواسته رسوا کنم تو را

منابع


گنجور

مردان پارس

شعر

 

۳ سال پیش
بسیار خوب

برای ویرایش باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

برای درج پاسخ باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

برای درج دیدگاه باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

پسران

دختران