فیساقوریص

فیثاقوریس

خلاصه :

فیثاغورث و فیثاغورثیان

خب امیدوارم که تا اینجای کار زبونتون نگرفته باشه اینقدر که اسم این دانشمند سخته،حالا این که خوبه"الساندرو جوزپه آنتونیو آناستاسیو ولتا"که در زمینه برق و الکتریسیته کار کرد و ولت رو به اسم اون گذاشتن یه چیز دیگس.

خب حالا بریم سراغ فیصاقورس(فیثاغورث) و مریدان اون که به فیثاغورثیان معروف شدن.

شاید بسیاری از مردم، حتی تحصیلکرده های جامعه، نام فیثاغورث را با قضایای هندسی وی می شناسند. در بین قضایای هندسی وی نیز قضیه مثلث قائم الزاویهi وی مشهورتر است. البته همین شهرت که از بیش از دو هزار و پانصد سال پیش برای وی باقی مانده است، برای جاودانگی اش کافی است. اما نکته ای که در این مقاله سعی بر بیان آن می رود، آن است که فیثاغورث تنها یک قضیه نیست. با اندکی مطالعه می توان به راحتی دریافت که او یک فیلسوف مسلم و جهان شناسی مشهور در طول تاریخ است.

او از مهمترین فلاسفه یونان باستان است، که تولد او به پیش از ارسطو و استادانش بازمی گردد. او در سال ۵۳۰ پیش از میلاد در جنوب ایتالیا که از مستعمرات یونان بود، به دنیا آمد. همین قدمت او است که او را جزء اولین فلاسفه و جهان شناسان تاریخ فکر قرار می دهد. رفتارهای او ویژگی های منحصر به فردی داشت که او را نه شبیه اساطیر یونانی و نه شبیه فلاسفه پیش از خود می کند. این شخصیت بزرگ تاریخی علاوه بر آنکه افکار ممتازی داشت، خصایصی مرتاض گونه و دینی داشت. این خصایص به نحوی بود که عده ای مرید او بوده و به تبلیغ نوع نگرش دینی خود می پرداختند. عقیده به تناسخii برای اولین بار به افکار او منتسب است. تمرین سکوت، تاثیر موسیقی و مطالعه ریاضی از آموزه های او است.

مهمترین خصوصیت فلسفه فیثاغورث تمرکز بر روی ریاضیات و خصوصا عدد بود. تاکید آنها بر ریاضیات در حدی است که ارسطو در مورد فیثاغورثیان می گوید: آنها به خاطر آموزش های بسیاری که در ریاضیات می دیدند معتقد بودند، اعداد اصول همه اشیا است. در موسیقی می توان فواصل میان نت های چنگ را با عدد بیان کرد. ارتفاع یک صوت تا آنجا که به طول ها وابسته است به عدد متکی است و فواصل در گام موسیقی را نیز می توان به نسب عددی بیان کرد. مانند علم موسیقی همه جهان و نظم آن به اعداد وابسته است. عدد یک معادل نقطه است. عدد دو خط، سه سطح و چهار حجم است. بنابراین گفتن اینکه اشیاء عددند بدین معنی است که تمام اجسام عبارتند از نقطه ها یا واحدها در مکان که چون با هم در نظر گرفته شوند عدد را می سازند. از کنار هم قرار گرفتن چند نقطه خط و از چند خط سطح و از چند سطح حجم یا جسم به صورت واقعی و خارجی به وجود می آید. نکته ای که باید بدان توجه کرد آن است که فیثاغورث جهان واقعی را شبیه یا الگویی ذهنی از ریاضیات نمی دید بلکه عینا و واقعا ریاضیات می دانست.

بعضی از نظرات شگرف او حتی در این عصر نیز ما را شگفت زده می کند. به عنوان مثال هیئت زمین مرکزی تا سال ها بعد یعنی زمان کپرنیک به طور رسمیiii نامکشوف مانده بود. البته او به مرکزیت خورشید و کهکشان ها آن گونه که امروزه بیان می شود پی نبرده بود ولی او کره زمین و همه سیارات را به دور یک آتش مرکزی که مرکز هستی است چرخان می دانست.

اما نقطه ضعف و انتقاد به این فسلفه توسط خود او کشف شد. اعداد گنگ مشکل بزرگی بود که در تبیین های فیثاغورثیان نمی گنجید. او می توانست تمام هستی را با اعداد طبیعی تفسیر کند ولی هنگامی که خود او با حل یک مسئله ریاضی به عدد رادیکال دو رسید نتوانست آن را توجیه کرد. مدتی سعی بر مخفی کردن و توجیه آن برآمد ولی بالاخره این مثال نقض بر فلسفه او وارد شد. البته او و هوادارانش به خاطر اینکه فلسفه خود را به عنوان مسلکی دینی برای روش زندگی تبدیل کرده بودند، به همین راحتی مشکل را نمی پذیرفتند و مقاومت های بسیاری صورت گرفت ولی می توان در تاریخ فلسفه دید که این نظریه با این ضوابط باقی نماند. البته تبیین هستی به وسیله ریاضیات و اساسا کاربرد ریاضیات و اعداد در افکار انسان ها تا همین امروز نیز ادامه دارد ولیکن نمی توان آن را همان فلسفه فیثاغورث دانست.

راسل فیلسوف معاصر که در زمینه ریاضیات و اصول آن نیز مهارت داشت درباره فیثاغورث می گوید: هیچ کس را نمی شناسم که در عالم اندیشه به اندازه فیثاغورث تاثیر گذار بوده باشد.

شرمنده که طولانی بود..