واکسیناسیون چیست؟

خلاصه :

واکسن دربرابر چه بیماری هایی مصونیت ایجاد می کند؟

انواع مختلفی از بیماری ها با واکسن قابل پیشگیری هستند. از جمله:

• وبا
• دیفتری
• هپاتیت
• آنفولانزا
• آنسفالیت ژاپنی
• سرخک
• مننژیت
• اوریون
• سیاه سرفه
• ذات الریه
• فلج اطفال
• هاری
• روتاویروس
• سرخچه
• کزاز
• حصبه
• آبله مرغان
• تب زرد

درحال حاضر واکسن های دیگری (مانند واکسن ابولا یا مالاریا) درحال تولید است اما هنوز به طور گسترده و در سراسر دنیا قابل دسترسی نیست.

ممکن است در کشور شما به تمام این واکسن ها احتیاج نباشد. بعضی از واکسن ها فقط قبل از سفر، در مناطق خطرناک یا به افرادی که در مشاغل خطرناک مشغولند زده می شود. برای این که بدانید دریافت کدام واکسن برای شما و خانواده تان ضروری است، با متخصص مشورت کنید.

چرا واکسیناسیون از سن کم شروع می شود؟

کودکان کم سن هر روز از جانب مکان ها و افراد مختلف در معرض خطر بیماری قرار می گیرند و این مسئله بسیار خطرناک است. جدول واکسیناسیون سازمان جهانی بهداشت طوری طراحی شده تا نوزادان و کودکان کم سن هرچه سریع تر در مصونیت باقی بمانند. اغلب، نوزادان و کودکان کم سن بیشتر در معرض خطر بیماری هستند زیرا سیستم ایمنی آن ها هنوز کاملا شکل نگرفته و بدنشان توانایی کافی برای مقابله با بیماری را ندارد. بنابراین، لازم است کودکان در زمان مورد نظر واکسن مناسب را دریافت کنند.

چه کسانی می توانند واکسن بزنند؟

تقریبا همه می توانند واکسن بزنند اما بعضی از افراد به دلیل بعضی از بیماری ها نباید برخی واکسن های خاص را دریافت کنند یا باید قبل از تزریق واکسن صبر کنند. از جمله این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری های مزمن یا روش های درمان (مانند شیمی درمانی) که روی سیستم ایمنی تاثیر می گذارد
• آلرژی شدید و مرگبار به مواد اولیه ی واکسن که بسیار نادر است
• بیماری شدید و تب بالا در روز تزریق واکسن

واکسن حاوی چیست؟

تمام مواد اولیه واکسن نقش مهمی در میزان تاثیر و ایمنی آن ایفا می کنند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آنتی ژن: حالت مرده یا ضعیف شده ویروس یا باکتری که به بدن یاد می دهد درصورت مواجهه با میکروب در آینده آن را بشناسد و با آن مقابله کند.
• ادجوانت (داروی کمکی) که به تقویت واکنش ایمنی کمک می کند. یعنی در عملکرد بهتر واکسن موثر است.
• ماده نگهدارنده تا از موثر ماندن واکسن اطمینان حاصل شود.
• ماده تثبیت کننده که در مراحل انبار و حمل و نقل از واکسن محافظت می کند.

ممکن است مواد تشکیل دهنده واکسن روی برچسب برایتان ناآشنا به نظر بیاید اما بسیاری از مولفه های مورد استفاده در واکسن به طور طبیعی در بدن، محیط و غذایی که می خوریم تشکیل می شوند. تمام مواد واکسن – و خود واکسن- به دقت مورد ارزیابی قرار می گیرد تا از ایمن بودن آن اطمینان حاصل شود.

آیا زدن واکسن بی خطر است؟

واکسن بی خطر است و عوارض ناشی از آن معمولا خفیف و موقتی است (مانند گرفتگی بازو یا تب خفیف). احتمال عوارض جدی تر وجود دارد اما بسیار نادر است.

هرگونه واکسن معتبر قبل از این که برای استفاده مورد تایید قرار بگیرد مراحل مختلف آزمایش را پشت سر می گذارد و بعد از معرفی نیز مرتبا ارزیابی می شود. دانشمندان مرتبا اطلاعات منابع مختلف را بررسی می کنند تا مبادا نشانه ای از خطر و زیان واکسن برای سلامتی وجود داشته باشد.

یادتان باشد، احتمال این که در اثر ابتلا به نوعی از بیماری که با واکسن قابل پیشگیری است آسیب جدی ببینید بسیار بیشتر از آسیب دیدن در اثر واکسن است. مثلا، کزاز باعث بروز درد شدید، گرفتگی عضلات (تریسموس) و تشکیل لخته خون می شود. سرخک منجر به بروز آنسفالیت (عفونت مغز) می شود. حتی بسیاری از این بیماری ها مرگبار هستند. مزایای واکسیناسیون بسیار بیشتر از خطرات آن است و بدون واکسن آمار بیماری و مرگ و میر بیشتر خواهد شد.

آیا واکسن عوارض دارد؟

واکسن مانند هر داروی دیگر می تواند عوارض خفیف، مانند تب خفیف یا درد یا قرمز شدن محل تزریق، داشته باشد. واکنش خفیف ظرف چند روز خود به خود برطرف می شود.

بروز عوارض شدید یا بلندمدت بسیار نادر است. ایمنی واکسن مدام تحت نظر است تا عوارض نادر تشخیص داده شود.