آموزش
استراحت خوب باعث سلامتی میشود
خواب
خلاصه :
خواب و استراحت خوبخواب و سلامت جسم
تاثیرات خواب بر جنبههای مختلف سلامت جسم
اگر بگوییم خواب یکی از قدرتمندترین ابزاری است که انسان برای تقویت سلامت جسم در اختیار دارد، اغراق نکردهایم. بدن هنگام خواب تحت فرایند مهم ترمیم قرار میگیرد که به مبارزه با بیماری، ترمیم زخمها و بهبودی از استرسهای روزمره کمک میکند. خواب کافی پیوند نزدیکی با بدن سالمتر (چه از درون و چه از بیرون)، واکنش ایمنی بهتر و طول عمر بیشتر دارد.
برای مطالعه بیشتر درباره ارتباط خواب و سلامت روان و یا بی خوابی و درمان آن، به این نوشتهها مراجعه کنید.
خواب کافی، سلامت جسم بیشتری به همراه دارد.
تاثیرات مثبت و قدرتمند خواب
اکثر افراد بهخوبی میدانند بعد از خواب شبانهی کافی چقدر از نظر ذهنی و جسمی احساس بهتری خواهند داشت. اما تاثیر خواب خوب تنها به افزایش انرژی مغز و بدن محدود نمیشود بلکه در سطح سلولی به ترمیم این دو میپردازد، آسیبهایی را که در طول روز به بدن وارد میشود برطرف میسازد و سیستمهای کلیدی را که در مبارزه با بیمار، بهبود سلامتی و ظاهر و باطن سالم به بدن کمک میکنند، تقویت میکند. خواب روی تقریبا تمام سیستمهای اصلی بدن (از سیستم قلب و عروق گرفته تا سیستم عضلانی و گوارش) تاثیر مثبت میگذارد و کلید مبارزه با بسیاری از «بیماریهای مدنی» است که در دنیای مدرن گریبان افراد را میگیرد.
آیا خواب روی سلامت قلب تاثیر میگذارد؟
بله، شواهد نشان میدهد خواب کافی برای قلب مفید است. تحقیقات گسترده حاکی از این است که کم خوابی و پرخوابی خطر بروز بیماری قلب و عروق، حملهی قلبی و فشار خون بالا را به همراه دارد. درمقابل، خواب منظم شبانه باعث کاش مشکلات قلبی میشود. چرت زدن در طول روز نیز میتواند موثر باشد. هنوز علت دقیق آن مشخص نیست اما محققان معتقدند هنگام خواب فشار کمتری روی قلب وارد میشود و سطح کورتیزول (که در بروز مشکلات قلبی سهم دارد) پایین میآید.
هنگام خواب فشار کمتری وارد بر قلب میشود.
آیا خواب باعث تقویت ایمنی بدن میشود؟
اینکه از افراد بیمار خواسته میشود بهاندازهی کافی استراحت کنند، بیدلیل نیست: شواهد نشان میدهد خواب در مبارزه با عوامل بیماریزا به بدن کمک میکند و باعث تقویت ایمنی بدن میشود. سیستم ایمنی هنگام خواب سیتوکین تولید میکند. این پروتئین در مبارزه و دفع عفونت سهم دارد. اگر خواب مختل شود یا ناکافی باشد، واکنش ایمنی کاهش پیدا میکند و بدن بیشتر مستعد بیماری است یا دورهی نقاهت بیشتر طول میکشد.
آیا خواب روی ظاهر تاثیر دارد؟
بدن حین خواب هورمونهای مهمی تولید میکند که به ترمیم قسمتهای مختلف بدن، از جمله پوست و عضلات، کمک میکند. اگر کسی دچار کمبود خواب باشد، بدن در نتیجهی کاهش این هورمونها کلاژن کمتری تولید میکند و پوست حالت ارتجاعی و استحکام خود را از دست میدهد (بنابراین، ظاهر فرد در روز بعد خسته به نظر میرسد). بهمرور زمان، این چرخه به ظاهر پوست آسیب میرساند، باعث تشکیل چروک و گودرفتگی یا کاهش ضخامت پوست میشود. درمقابل، خواب کافی باعث استحکام پوست، حفظ تودههای عضلانی و محافظت از سلامتی استخوان میشود که همهی این موارد تاثیر خوبی روی ظاهر فرد میگذارد.
کم خوابی به مرور باعث ایجاد چروک پوستی میشود.
آیا خواب کافی باعث افزایش طول عمر میشود؟
اگرچه هیچ میزان از خواب باعث عمر جاودانه نخواهد شد، شواهد نشان میدهد خواب برای سلامت بهتر و شاید طول عمر بیشتر ضروری است. کمبود خواب منجر به مقاومت کمتر در برابر بیماری، مشکلات قلب و عروق، زوال عقل و افزایش خطر مرگ تصادفی میشود. در مقابل، میانگین ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه خطر مرگ در اثر عوامل مختلف را کاهش میدهد.
چرا خواب برای ورزش مهم است؟
خواب در حفظ تودههای عضلانی به بدن کمک میکند که تاثیر زیادی در توانایی فرد برای ورزش منظم و قویتر شدن تدریجی دارد. خواب بیشتر باعث از بین رفتن چربی میشود که تاثیر مثبتی روی برنامهی ورزشی میگذارد.
خواب کافی کیفیت ورزش را بیشتر میکند.
ورزش چگونه به تقویت خواب کمک میکند؟
درمقابل، فعالیت فیزیکی منظم برای داشتن خواب سالم و کافی ضروری است. تحقیقات نشان میدهد ورزش باعث طولانیتر شدن خواب عمیق میشود. این مرحله از خواب برای ترمیم عملکرد ایمنی و تقویت سلامت فیزیکی مهم است. ورزش به طرز قابل توجهی از میزان استرس و اضطراب میکاهد که به آرام شدن ذهن و به خواب رفتن هنگام شب کمک میکند. بهعلاوه، ورزش در درمان بسیاری از اختلالات خواب (شامل بی خوابی و آپنه خواب) موثر است.
تاثیر کم خوابی بر بدن
هرکس یک شب بی خوایی کشیده باشد میداند روز بعد احساس خستگی و کند بودن خواهد داشت و حتی ممکن است احساس کند ظاهر او بدتر شده است. اما تاثیر خواب ناکافی فقط روانی نیست. کمبود خواب، بهخصوص اگر بلندمدت باشد، بهشدت با ضعیف شدن سلامت قلب، تضعیف سیستم ایمنی و افزایش خطر چاقی، دیابت در ارتباط است. اگر فرد بداند خواب ناکافی تا چه اندازه سلامت فیزیکی را به خطر میاندازد، انگیزهی لازم برای استراحت منظم حین شب را پیدا میکند.
آیا پرخوابی با مشکل قلبی در ارتباط است؟
بسیاری از ما میدانیم کمبود خواب برای قلب ضرر دارد. اما برخی شواهد نشان میدهد پرخوابی (یعنی خواب بیشتر از ۷ یا ۸ ساعت که بیشتر متخصصان آن را توصیه میکنند) به همان اندازه خطر بیماری قلب و عروق یا حملهی قلبی را به همراه دارد. در جامعهای که اکثر افراد به کم خوابی دچارند، بسیاری خطر پرخوابی را نادیده میگیرند. اما کسانی که احساس میکنند طی شبانهروز بیش از حد میخوابند یا حتی بعد از چند ساعت خواب منظم باز هم احساس سستی و بیحالی میکنند، باید این وضعیت را با پزشک در میان بگذارند. پرخوابی آنطور که فکر میکنیم چیز خوبی نیست.
آیا بین خواب و دیابت ارتباط وجود دارد؟
خواب ناکافی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش میدهد. اگرچه برای درک کامل ارتباط میان خواب و دیابت به تحقیقات بیشتر نیاز داریم، محققان میگویند تاثیر خواب روی متابولیزم، تولید هورمون (شامل هورمونهایی که کار تنظیم اشتها و سیری را برعهده دارند) و استفادهی بدن از قند خون در این زمینه نقش دارد. به همین ترتیب، خواب ناکافی خطر چاقی مفرط را بالا میبرد که به خودی خود با افزایش ابتلا به دیابت در ارتباط است.
آیا بین کم خوابی و سرطان ارتباط وجود دارد؟
بعضی تحقیقات حاکی از این است که کم خوابی با افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان در ارتباط است. پس از تشخیص، ممکن است مشکلات خواب با پیشرفت شدید و تهاجمی بیماری پیوند داشته باشد. تحقیقات نشان میدهد کسانی که بهصورت شیفتی کار میکنند (شیفت شبانهی طولانیمدت دارند یا برنامهی کاریشان نامنظم است و باعث بروز اختلال در خواب میشود)، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان قرار دارند.
آیا اختلال در خواب باعث افزایش وزن میشود؟
این امر محتمل است. درمجموع، خواب ناکافی با افزایش خطر چاقی مفرط در ارتباط است. تحقیقات نشان میدهد ارتباط بین عادات خواب و افزایش وزن چند توضیح احتمالی دارد: کاهش انرژی در اثر خواب ناکافی باعث میشود احتمال انگیزه برای ورزش کاهش پیدا کند، اختلال در خواب در تولید هورمونهایی که باعث تنظیم اشتها، متابولیزم و تولید انسولین میشوند اختلال ایجاد میکند، کمبود خواب با افزایش میل به غذاهای چرب و شیرین در ارتباط است و وقتی مدت زمان بیداری طولانیتر باشد، غذای بیشتری مصرف میشود. تمرین عادات سالم خواب (درکنار ورزش و تغییر رژیم غذایی) به کسانیکه به دنبال کاهش وزن هستند کمک میکند.
چرا در اثر یک شب نخوابیدن رژیم غذایی مختل میشود؟
نتایج اسکنهای مغز نشان میدهد وقتی فرد دچار کمبود خواب باشد، در مقایسه با زمانی که به خوبی استراحت میکند، مرکز پاداش در مغز بیشتر به غذاهای ناسالم با کالری بالا واکنش نشان میدهد. یک شب خواب ناکافی با ضعیف شدن کنترل در روز بعد نیز در ارتباط است که باعث میشود فرد تسلیم مصرف غذاهای ناسالم شود. کمیت هم درمورد انتخاب غذا مهم است. کمبود خواب باعث پایین آمدن میزان تولید لپتین میشود. این هورمون به سرکوب اشتها کمک میکند و پیام سیر شدن را به مغز میفرستد. درنتیجه، فرد بیشتر از حد معمول غذا میخورد.
آقای میری
پیارسال