شیخ مفید را می شناسید؟

خلاصه :

روز ۹ آذر ماه هر سال در تقویم رسمی کشور به نام روز بزرگداشت شیخ مفید نام گذاری شده است. 

محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به «شیخ مُفید» و معروف به «ابن المعلّم»،  فقیه و متکلم و از علمای برجسته شیعه سده ۴ هجری قمری بود. شیخ مفید در ذیقعده سال ۳۳۶ (قمری) در نزدیکی بغداد متولد شد. او فقیه و کلامی شیعی بود که بسیار در علم کلام تبحر داشت و مکتب کلامی شیعه را توسعه داد.. بیشترین شهرت شیخ مفید به این دلیل است که با تدوین علم اصول فقه، روشی جدید در اجتهاد فقهی ارائه داد که راه میانه‌ای بود در برابر دو روش «عقل‌گرایی افراطی» و «اکتفاکردن به روایات بدون توجه به عقل».

او روش فقهی جدیدی بنا کرد که در آن ابتدا به کمک عقل اصول و قواعدی برای استنباط احکام تدوین می‌شد. سپس به وسیله این اصول، استنباط احکام از متون دینی انجام می‌گرفت. بدین جهت وی را تدوین‌کننده دانش اصول فقه دانسته‌اند. از او آثار زیادی به جا مانده و بنا بر نقل «شیخ طوسی»، شاگرد برجسته شیخ مفید، او بالغ بر ۲۰۰ عنوان کتاب تالیف نموده است.  شیخ مفید شاگردان بسیاری تربیت نمود؛ که برادران علم الهدی (سید مرتضی و سیدرضی) و شیخ طوسی از جمله آنانند.  شیخ مفید در محله کرخ بغداد که مرکز شیعیان بود می‌زیست و مسجد معروف «براثا» در آن محله که تاکنون هم باقی است و زیارتگاه شیعیان است؛ محل تدریس او بود. نقل است که شیخ مفید از عالمانی است که در زمان غیبت مورد عنایت ائمه علیهم السلام بوده است به نحوی که در ظرف سه سال سه نامه از ناحیه امام زمان (ع) به او رسید.  شیخ مفید در جمعه،  سوم ماه رمضان سال ۴۱۳ قمری درگذشت. شیخ طوسی شاگرد او، ازدحام مردم از همه مذاهب برای نماز گزاردن و گریستن در مرگ او را بی‌سابقه توصیف کرده است.  او چند سالی در خانه‌اش مدفون بود و سپس به سوی مقابر قریش، نزدیک قبر امام جواد (ع) برده شد. آرامگاه او اکنون در حرم کاظمین قرار دارد.

روز نهم آذر برای بزرگداشت و تکریم شخصیت تاثیرگذار علم شیعه و دنیای اسلام، «شیخ مفید» تعیین گردیده است و تا کنون در مراکز دانشگاهی و فرهنگی بسیاری، مراسم بزرگداشت او  در چنین روزی برپا شده و شخصیت و آثار او مورد بررسی و تجلیل قرار گرفته است.