مقالات
نوروز در جهان
خلاصه :
وزارت فرهنگجشن نوروز در افغانستان
نوروز به طور گستردهای در سراسر افغانستان جشن گرفته میشود. معمولا در این جشن دسر هفتمیوه درست میکنند. هفت میوه از ترکیب هفت میوه و آجیل از جمله کشمش قرمز، کشمش سیاه، کشمش زرد، سنجد، پسته، زردآلوی خشک و سیب خشک تهیه می شود.
شام نوروزی افغانستان معمولا شامل سبزیپلو با خروس یا ماهی سفید است. در این جشن شعرهای فارسی خوانده میشود و همچنین نمایشهایی با مضامین نوروزی اجرا میشود. پخت سمنو در افغانستان جزو ضروریات است و خانمها در حین پخت سمنو به خواندن آهنگهای عامیانه میپردازند.
در مزار شریف، نوروز با جشنواره لالههای قرمز همراه است. زیرا مزارشریف پر از گلهای قرمز میشود. همچنین نوروز در مزار شریف زمان برپایی پرچم بر فراز مقبرهای در مسجد آبی است که گفته میشود امام علی در آن دفن شده است.
جشن نوروز در آسیای مرکزی
در تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکمنستان، نوروز تعطیلات بزرگ عمومی است. همچنین در جوامع ترک یا پارس در غرب چین به ویژه استان سین کیانگ که با نام ترکستان شرقی معروف است، هم به عنوان بخشی از فرهنگ آسیای میانه جشن گرفته میشود.
در تاجیکستان، در تعطیلات نوروز همه به سرعت خانهها را تمیز میکنند، لباسهای نو میپوشند و به دیدوبازدید یکدیگر میروند. از رسوم سنتی که در تاجیکستان در نوروز برگزار میشود، رقصیدن و کشتی و ورزشی سنتی شبیه چوگان است. همچنین یک میز که با هفت «س» تزیین میشود به نام dastarkhon چیده میشود. برخی از تاجیکها هفت میوه هم درست میکنند.
در تاجیکستان و قرقیزستان سنتی است که در آستانه نوروز کانالهای اطراف خانه میکنند و آنها را پر از آب میکنند که این کار را برای سلامتی در سال جدید انجام میدهند. شمع و آب و آتش هم از نشانههای جشن سال نو است.
در قزاقزستان دسترخان در یورتهای (چادر) بزرگ توسط عشایر برپا میشوند. در نوروز وعده غذایی از هفت جزء تشکیل شده است که شامل آب، گوشت، نمک، شیر و ماست و حبوبات است. این مواد نماد هفت فضیلت هستند و این غذا برای مهمانان سرو میشود. در بساری از شهرها پیام رسانها پیغام دعوت مردم در جشنها را پراکنده میکنند. در قزاقستان مردم مانند قهرمانان مردمی از جمله Zhirenshe و Karashash لباس میپوشند و در خیابانها قدم میزنند
در سراسر آسیانه میانه در روزهای نوروز سمنو پخته میشود. قبل از نوروز زنان اطراف دیگهای سماق جمع میشوند و تا سحر آواز میخوانند و سمنو را هم میزنند.
جشن نوروز در کردستان
برای کردهای خاورمیانه نوروز با داستان کاوه آهنگر که از اسطورههای فارسی شاهنامه است، پیوند خورده است. کاوه آهنگر سلحشوری بود که علیه حکومت ظالمانه ضحاک قیام میکند. در نوروز بزرگداشت این قهرمان جشن گرفته میشود و مردم کردستان برای این پیروزی آتش به پا میکنند و از روی آن میپرند و اطراف آن به رقص و آواز و پایکوبی میپردازند.
در میان کردهای ترکیه، عراق و سوریه، نوروز سیاسی است به همین دلیل چندین دهه ممنوع بود. چون داستان کاوه آهنگر مقاومت مردمی را نشان میدهد.
بسیاری از کردها در عید نوروز به روستاها میروند و از هوای گرم روستاها لذت میبرند و لباسهای سنتی و روشن کردی میپوشند.