زیردریایی

خلاصه :

اگر کمی در اسناد تاریخی چرخ بزنیم، می‌توانیم منشا زیردریایی های دیزلی و هسته‌ای امروزی را تا قرن شانزدهم میلادی ردیابی کنیم. نخستین قایق‌های زیرآبی جهان چیزی جر ناقوس‌های غواصی نبودند که با پدال زدن حرکت می‌کردند، اما در قرن نوزدهم، مخترعان، زیردریایی هایی ساختند که بدنه‌ی فلزی داشتند و از موتور و الکتریسته برای رفتن به زیر آب استفاده می‌کردند. تعداد اندکی از آنها حتی در جنگ‌ها هم ظاهر شدند. در ادامه با برخی از اولین زیردریایی های جهان آشنا می‌شویم.

ریاضی دان بریتانیایی، «ویلیام برون» یکی از نخستین طرح‌های شناخته شده برای زیر دریایی را در سال ۱۵۷۸ ارائه کرد. اما نخستین نمونه‌ی زیردریایی که در عمل کار می‌کرد، در قرن هفدهم توسط مخترع دانمارکی «کرنلیوس دربل» برای جیمز اول، شاه بریتانیا ساخته شد. زیردریایی دربل احتمالا یک قایق پارویی اصلاح شده بود که بدنه‌ی آن توسط چرم پوشانده شده بود و گروهی پاروزن آن را به حرکت در می‌آوردند. این زیردریایی در سال ۱۶۲۰ در حضور شاه جیمز و هزاران نفر از اهالی شگفت زده‌ی شهر لندن در رودخانه‌ی تیمز ۴/۵ متر زیر آب رفت. متاسفانه هیچ کدام از نقشه‌ها و تصویرهای دربل به دنیای امروز نرسیده است و تاریخدانان در مورد نحوه‌ی زیر آب رفتن این قایق غواضی فقط می‌توانند حدس بزنند.

زیردریایی ترتل (Turtle)

در خلال انقلاب آمریکا مخترعی به نام «دیوید بوشنل» جنگ‌افرازی سری در اختیار مهاجرنشینان آمریکایی قرار داد تا با آن علیه استعمارگران انگلیسی بجنگد. این سلاح سری در واقع نوعی زیر دریایی آزمایشی به نام ترتیل «لاک پشت» بود. این زیر دریایی چوبی یک نفره به وسیله میل لنگی که توسط دست چرخانده می‌شد و همچنین رکابی که با پا می‌چرخید، حرکت می‌کرد. مخزن آبی که در زیر دریایی بود به آن امکان می‌داد زیر آب برود یا از آب بیرون بیاید و زیر آب تعادل خود را حفظ کند. اگر از ترتل به درستی استفاده می‌شد، این امکان وجود داشت که مخفیانه کنار کشتی دشمن بروند و با استفاده از مته، یک مین تقریبا ۷۰ را به آن وصل کنند. با این حال وقتی در هفتم سپتامبر ۱۷۷۶ آمریکایی‌ها تلاش کردن در نخستین عملیات زیردریایی تاریخ، یکی از کشتی‌های انگلیسی در بندر نیویورک را غرق کنند، موفق نشدند.

زیردریایی ناتیلوس (Nautilus)

مخترع آمریکایی «روبرت فولتن» زمانی که در سال ۱۸۰۰ برای دولت فرانسه کار می‌کرد، زیردریایی ناتیلوس را طراحی کرد. این زیردریایی ۶/۵ متری که بدنه‌ای تمام فلزی داشت به عنوان نخستین زیردریایی مدرن شناخته می‌شود. ناتیلوس ویژگی‌های جالب فراوانی داشت؛ برای نمونه بدنه‌ی آن شبیه سیگار برگ بود و برجکی از جنس مس داست. این زیر دریایی از پروانه‌ای چهار پره‌ای چرخانده می‌شد، برای حرکت زیر آب استفاده می‌کرد، اما برای حرکت روی آب، دکلی جمع شونده و بادبان داشت. فولتن همچنین ایده‌ی ذخیره کردن هوای فشرده در ظرف‌های مسی را برای تامین اکسیژن مورد نیاز سرنشین زیر دریایی، آزمایش کرد. ناتیلوس آزمایش‌های مختلفی را با موفقیت پشت سر گذاشت، اما سرانجام به خاطر نداشتن جذابیت برای نیروهای دریایی فرانسه و انگلیس، فروخته و اوراق شد.

زیردریایی سی دویل (Sea Devil)

ویلهلم باوئر نخستین زیردریایی خود را در سال ۱۸۵۰ ساخت، اما این زیردریایی هنگام آزمایش در عمق ۱۵ متری غرق شد. با این حال او به آزمایش‌های خود ادامه داد و در نهایت برای ساخت زیردریایی جدیدی از دولت روسیه بودجه گرفت. او پس از این که در سال ۱۸۵۵ به سنت پترزبورگ رفت، زیردریایی ۱۶متری سی دوبل را ساخت که می‌توانست چندین سرنشین را در خود جای دهد. این زیردریایی بیش از ۱۳۰ سفر موفقیت آمیز انجام داد، اما در نهایت در دریا غرق شد. عجیب‌ترین موفقیت این زیردریایی هنگام برگزاری مراسم تاجگذاری (تراز الکساندر دوم) به دست آمد. می‌گویند در این مراسم در حالی که چهار نفر ار اعضای گروه موزیک روی زیردریایی ایستاده بودند، زیردریایی زیر آب رفت. شاهدان بعدا گفتند آنها می‌توانستند صدای سرود ملی روسیه را که زیر آب خوانده می‌شد، بشنوند.

زیردریایی (CssH.L.Hunley)

زیردریایی تهاجمی (اچ. ال هانلی) برای کمک به نیروهای کنفدراسیون ایالت‌های جنوبی، برای فرار از محاصره‌های دریایی نیروهای (اتحادیه) ایالت‌های شمالی هنگام جنگ داخلی آمریکا ساخته شد. این زیردریایی برای جا دادن هشت سرنشین فضای کافی داشت که هفت نفر از آنها باید با دست نیروی مورد نیاز برای چرخش پروانه را تامین می‌کردند. این زیردریایی، همچنین به یک اژدر مجهز بود که در صورت روبه‌رو شده با کشتی دشمن از آن استفاده می‌کرد. در خلال آزمایش‌های اولیه به این زیردریایی لقب (تابوت متحرک) داده شد، چون در طول آزمایش‌ها، دو بار غرق شد و ۱۳ نفر از سرنشین‌های آن کشته شدند؛ اما هر بار زیردریایی از آب بیرون آورده و تعمیر شد در ۱۷ فوریه ۱۸۶۴ گروهی از ملوانان داوطلب، سوار زیر دریایی شدند و با اژدر یکی از کشتی‌های نیروهای اتحادیه را غرق کردند، البته بعد از آن خود زیر دریایی هم غرق شد.