معرفی
شهداد
کلوت ها
فرسایشی
خلاصه :
کلوت به کوههای شنی ای می گویند که بر اثر عامل فرسایشی غالب کویر ” باد ” ایجاد می گردد.این گرما و خشكی بینظیر می شد تا بهترین منبع درآمد برای بومیان منطقه باشد، اما اكنون جز آزار و اذیت هیچ چیزی برایشان ندارد. افزایش شدید دمای هوا در تیر ماه، در بخش محروم شهداد كرمان، شمار زیادی از خانوادههای محروم این منطقه را وادار به كوچ كرده است. عوارض افزایش دما تأثیر نامطلوب خود را در بخش كشاورزی بر جای گذاشته است.
«خبیص»، یا نام قدیم شهداد، درحاشیه غربی و دامنه شرقی كوهستان سیرچ واقع شده است. این بخش در پای بلندترین كوههای این ناحیه، یعنی سیرچ و جفتان، قرار گرفته است و ارتفاع بلندترین قله آن به 3هزار و 990 متر میرسد.
قلل ارتفاعات این كوهستان تا اواخر اردیبهشت ماه پوشیده از برف است؛ از این رو، آبهای فراوانی به طرف دشت جریان دارد .
در حاشیه غربی دشت لوت، جز در منطقه بم، هیچ مكانی به این اندازه از آب دایمی برخوردار نیست. به نظر میرسد كه از هزاران سال پیش، اطراف خبیص بزرگترین ناحیه برای تمركز جمعیت بوده است.
شهداد در ارتفاع 430 متری از سطح دریا قرار دارد. از سمت شرق فاصله آن تا دشت لوت حدود 30 كیلومتر و مشرف به جلگهای است به نام تكاب كه بخش اصلی خبیص را تشكیل میدهد.
آب دایمی شهداد از رودخانه «درختنگان» تأمین میشود. این رودخانه از ارتفاعات «هینامان» سرچشمه میگیرد و از راه دره درختنگان عبور میكند؛ در مدخل تنگه «چهار فرسخ»، به طرف شمال منحرف میشود، سپس از طریق آبادی ابراهیمآباد به سوی لوت جریان مییابد. آب این رودخانه در زمستان فراوان و در تابستان كم میشود. در تنگه چهار فرسخ، شعبهای از رودخانه درختنگان جدا شده و مستقیم رو به شرق، به طرف شهداد، جاری است.
شهداد كنونی به شكل مثلثی است كه رأس آن به طرف دره «كناران» و قاعده آن به سمت شرق در حوزه تكاب قرار گرفته است و به كلوتهای موازی حاشیه لوت منتهی میشود. زمینهای شهداد تمام پوشیده از باغهای مركبات و خرماست.
اكنون، تنها وجود آب است كه مردم شهداد را به این منطقه پایبند كرده است.