آموزش
نافلز گوگرد
خلاصه :
بلوری زرد رنگ، کاربردی اما خطرناکگوگرد یا سولفور با نماد شیمیایی S نام یک عنصر شیمیایی است که پیش از آن فسفر، پس از آن کلر، در بالای آن اکسیژن و پایین آن سلنیوم جای گرفتهاست. نماد شیمیایی آن S و عدد اتمی آن ۱۶ است. اکتشاف این عنصر به پیش از تاریخ بازمیگردد. کاشف گوگرد زکریای رازی بوده است.
گوگرد یک نافلز بدبو، بدمزه و چند ظرفیتی است که بیشتر به شکل بلورهای زرد رنگ موجود در کانیهای سولفید و سولفات شناخته شدهاست. گوگرد عنصری مهم برای همهٔ موجودات زندهاست برای نمونه میتوان به حضور گوگرد در ساختار اسید آمینوها و پروتئینها اشاره کرد. این عنصر به صورت اولیه در کودها استفاده میشود؛ ولی به صورت گستردهتر در باروت، ملیّنها، کبریتها و حشرهکشها نیز به کار گرفته میشود.
ظاهر این نافلز به رنگ زرد کمرنگ میباشد که بسیار سبک و نرم است. این عنصر به هنگام ترکیب با هیدروژن بوی مشخصی داشته که مشابه بوی تخممرغ فاسد شدهاست. گوگرد با شعله آبی رنگ سوخته و بوی عجیبی از خود ساطع میکند (بنگرید به تصویر روبهرو). گوگرد در آب حل نمیشود ولی در دیسولفید کربن (سولفور دو کربن) حل میشود. گوگرد در تمام حالتهای مایع، جامد و گاز شکلهای چندگانه دارد که ارتباط بین آنها هنوز کاملاً درک نشدهاست. گوگرد کریستالی به صورت حلقه گوگردی S8 نشان داده میشود.
کانی ها
عنصر گوگرد در طبیعت به صورت طبیعی و خالص، یا به صورت ترکیبات سولفید و سولفات همراه با دیگر عناصر فلزی و نافلزی یافت میشود. گوگرد سرد و خالص، زرد رنگ میباشد ولی بیشتر به سبب حرارت بالا یا ناخالصیها تغییر رنگ میدهد. بنا به سیستم تبلور، این نوع گوگرد به صورت گوگرد آلفا (رومبیک یا اکتاهدرال) گوگرد بتا (مونوکلینیک یا منشوری)، گوگرد گاما (پلاستیک) و گوگرد بیشکل (کلوئیدی) میباشد.
عنصر گوگرد به همراه عناصر دیگر در کانیهای مختلفی یافت میشود که مهمترین آنها، پیریت، مارکاسیت، پیروتیت، کالکوپیریت، کالکوزیت، کوولیت، بورنیت، اسفالریت، انیدریت، ژیپس و... است.
گوگرد به صورت آزاد و به صورت ترکیبی موارد مصرف بسیاری دارد ولی بیشترین کاربرد آن برای ساخت ترکیبات شیمیایی و فراوردههای میانی در چرخه صنعت است. بیشترین مصرف گوگرد در سالهای پیشین در صنایع کشاورزی تهیه کودهای فسفاتیک بودهاست.
ترکیبات گوگرد بسیار سمی است. برای مثال مقدار کمی سولفید اکسیژن می تواند متابولیسم (سوخت و ساز) بدن را دگرگون کند اما مقادیر بیشتر آن باعث مرگ از راه فلج تنفسی شود. دی اکسید گوگرد نیز آلوده کننده ی مهم جو زمین می باشد.