قالب شعری مثنوی

خلاصه :

مثنوی قالبی از شعر است که دارای ابیات زیادی بوده و برای سرودن داستان‌ها و مطالب طولانی کاربرد دارد. در این قالب هر بیت دارای قافیه‌ای جداگانه است و به همین دلیل به آن مثنوی (دو تا دو تا) گفته می‌شود. شعر در قالب مثنوی به زبان‌های فارسی، اردو، کردی، ترکی و عربی سروده می‌شود.معمولاً از بزرگترین سروده‌های ادبیات پارسی که در قالب مثنوی سروده شده‌اند، شاهنامه ی فردوسی می‌باشد. کلیله و دمنه رودکی و آفرین نامه ابوشکور بلخی نیز از اولین نمونه‌های مثنوی است. از جمله دیگر سرایندگانی که از این قالب استفاده کرده‌اند می‌توان از مولوی یاد کرد که مطالب عرفانی خود را در قالب مثنوی سروده‌است. نظامی، سعدی، عطار و جامی نیز از دیگر شاعران بزرگ این قالب‌اند. این قالب شعری خاص زبان فارسی است.

شاعران بزرگ قالب مثنوی

نظامی

مولانا

عطار

فردوسی

سعدی

پروین اعتصامی

احمد عزیزی

[[محمد علی معلم دامغانی]]

آسمان شو ابر شو باران ببار

ناودان بارش کند نبود به کار

آب اندر ناودان عاریتی است

آب اندر ابر و دریا فطرتی است

فکر واندیشه ست مثل ناودان

وحی و مکشوف است ابر وآسمان

آب باران باغ صد رنگ آورد

ناودان همسایه در جنگ آورد

از محبت تلخ ها شیرین شود

از محبت مس ها زرین شود

از محبت درد ها صافی شود

از محبت درد ها شافی شود

از محبت مرده زنده   میکنند

از محبت شاه بنده می کنند

این محبت هم نتیجه ئ دانش است

کی گزافه بر چنین تختی نشست؟

ای خوش آن چشمی که آن گریان اوست

وای همایون دل که آن  بریان    اوست

آخر هر گریه آخر  خنده ای    است

مرد آخربین مبارک بنده ای است

هر کجا آب روان سبزه  بود

هر کجا اشکی روان سبزه شود

مصطفی را وعده کرد الطاف حق

گر بمیری تو نمیرد این    سبق

من کتاب و معجزه ت را رافعم

بیش و کم کن را زقرآن مانعم

تو زقر آن باز خوان تفسیر بیت

گفت ایزد ((ما رمیت اذ رمیت))

گر بپرانیم  تیر آننه ز ماست

ما کمان و تیر اندازش  خداست