مواد معدنی و فلزات در بدن ما و نقش آن ها

خلاصه :

مواد معدنی

1.روی:به مواد معدنی ابزار بدن گفته می شود، برای تمام فعالیت های بیوشیمیایی مانند تولید آنزیم ها، هورمون ها، تولید انرژی و به طور کلی برای فعالیت تمام بخش های بدن مورد استفاده قرار می گیرند، به عنوان مثال بدن از عنصر روی برای تولید بیش از 100 آنزیم از جمله آنزیم های گوارشی، تولید پروتین، تبدیل مواد غذایی به انرژی،  و غیره استفاده میکند

2.کلسیم:از کلسیم برای تولید ناقل های شیمیایی بین سلولی، تبدیل چربی به انرژی و برای ترمیم استخوان ها و دندان ها استفاده میکند

3.آهن:از آهن برای تولید گلبول های قرمز خون استفاده میکند

4.منیزیم:منیزیم برای تنظیم ضربان قلب و فشار خون، تولید ATP، تولید بیش از 400 آنزیم و غیره استفاده می نماید. به عبارتی هر یک از مواد معدنی نقش های متعددی در بدن ایفا می نمایند که به طور مختصر به برخی اشاره شد. بسیاری از بیماری ها و مشکلات ارتباط مستقیم با عدم توازن میزان مواد معدنی در بدن دارند

مواد معدنی را می توان به 3 دسته تقسیم نمود:

1. مواد معدنی ماکرو(اصلی): به مواد معدنی گفته می شود که بدن به میزان زیادی از آن ها نیاز دارد و شامل: کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، فسفر و گوگرد می باشد.

2. مواد معدنی کمیاب: که بدن به میزان کم جهت متابولیزم و انجام فعالیت های بیوشیمیایی به آن ها نیاز دارد و شامل: آهن، مگنز، مس، روی، کروم، سلنیوم، ید و غیره می باشد.

3. فلزات سمی: موادی معدنی می باشند که هیچ نقش مفیدی در بدن ایفا نمی کنند و با جایگزین شدن به جای مواد معدنی مفید سبب اختلال در متابولیزم و فعالیت بخش ها، اندام ها و بروز بیماری ها و حتی مشکلات ژنتیکی می گردند. امروزه به دلیل آلودگی محیط زیست انسان با بیشترین حجم این مواد در طول تاریخ مواجه است. این فلزات عبارتند از: جیوه، سرب، آرسنیک، کادمیوم، آلومینیوم و تعدادی دیگر.

مواد معدنی ماکرو و مواد معدنی کمیاب:

همان طور که گفته شد این عناصر جز مواد ضروری و مفید برای بدن انسان می باشند، کمبود هر یک از آن ها منجر به اختلال در متابولیزم بدن، تولید هورمون ها و آنزیم ها و بروز بیماری های مختلف می گردد، به عنوان مثال کمبود آهن باعث کم خونی و یا کمبود کلسیم سبب پوکی استخوان می گردد.

زیاد شدن این دسته از مواد معدنی نیز سبب بروز مشکلاتی در بدن انسان می گردد به عنوان مثال میزان ذخایر آهن در بدن در حدود 4 گرم می باشد و اگر شخصی بیش از حد منابع غذایی که حاوی آهن می باشند مانند گوشت قرمز، تخم مرغ و غیره مصرف نماید آهن مازاد که جذب بدن شده در بافت های نرم و غدد مانند تیروئید و کبد رسوب کرده و سبب بروز مشکلات و بیماری ها مختلف می گردد. از بیماری های مرتبط با ازدیاد آهن می توان به ریزش مو، دیابت، کبد چرب، مشکلات صفرا، خشونت و مشکلات عصبی، فشار خون بالا، نارسایی های قلبی،کم کاری تیرویید و غیره اشاره نمود.

فلزات سمی:

امروزه با توجه به آلودگی محیط زیست بدن همه افراد دارای مقداری از این فلزات می باشند، این فلزات از طرق مختلف وارد بدن انسان می شوند به عنوان مثال سرب و کادمیوم از طریق تنفس دود خودروها و هوای آلوده، جیوه از طریق خوردن بیش از حد غذاهای دریایی، آلومینیوم از طریق غذاهای کنسروی و یا پخت و پز در ظروفی که از این فلز ساخته شده اند و غیره. وقتی میزان این فلزات در بدن افزایش یابند سبب بروز انواع بیماری های جسمانی و روانی می گردند. بدن فرد سالم قابلیت آن را دارد که از طریق کبد، کلیه ها و تعریق فلزات سمی را دفع نماید، ظاهرا مشکل زمانی ایجاد می شود که اعضای دفع سموم به دلایلی از قبیل: فرسوده شدن با بالا رفتن سن و غیره توان خود را برای دفع کامل سموم از دست می دهند و یا زمانی که بدن انسان در معرض این فلزات برای مدت طولانی قرار می گیرد این فلزات شروع به تجمع در اندام های بدن می نمایند، به عنوان مثال زندگی طولانی مدت در شهرهایی که با آلودگی شدید هوا روبرو هستند سبب افزایش میزان سرب و کادمیوم در بدن و بروز بیماری های مرتبط با آن ها می گردد. در زیر برای مثال نام برخی از فلزات سمی و علایم و بیماری های مرتبط با زیاد شدن آن ها را ذکر می کنم:

آرسنیک: علایم مرتبط با زیاد شدن آن در بدن عبارتند از: بی اشتهایی، ضعف،  ریزش مو، گلو درد، آسیب های کلیوی، سردرد، سرگیجه، اسپاسم عضلانی، بی حسی دست ها و پاها، تب، رنگ پریدگی، زردی، درد شکم و تب خال.

کادمیوم: علایم مرتبط با زیاد شدن آن آن در بدن عبارتند از:  اختلال در گردش خون، فشار خون بالا، نارسایی قلبی، سرطان،  دیابت، درد استخوان، پوکی استخوان، مشکلات تاندون، از دست دادن حس چشایی، تاخیر در بهبود زخم ها، سردردهای میگرنی،  نارسایی کلیه.

سرب: علایم مرتبط با زیاد شدن آن در بدن عبارتند از: کاهش توان مغزی و آی کیو، کوری، تشنج، ناشنوایی،  بی خوابی، دیستروفی عضلانی، بیماری پارکینسون، سرگیجه،  از دست دادن وزن، سرطان،دیابت،  اضطراب، تمرکز ضعیف، نوسانات خلقی، کابوس دیدن،  و پوکی استخوان.

علل برهم خوردن توازن مواد معدنی در بدن چیست؟

فاکتورهای متعددی سبب برهم خوردن توازن(کمبود یا زیاد شدن) مواد معدنی در بدن انسان می شوند از جمله:

1. تغدیه نادرست 2. کاهش کیفیت مواد غذایی (از میوه ها گرفته تا گوشت دام ها و طیور) 3. زندگی پر استرس 4.  استعمال دخانیات 5. آلودگی محیط زیست نیز باعث افزایش برخی فلزات سمی از جمله جیوه، کادمیوم، آرسنیک، سرب و غیره در بدن انسان می گردد. 6. مصرف بدون بررسی مکمل های غذایی 

برخی فلزات سمی برای ما:

1.رادیو اکتیو

2.پولونیوم

3.جیوه مایع

4.آرسنیک

5.فرانسیوم

6.سرب

7.پولوتینیوم

8.کادمیوم

خب...تا این جا که اومدیم یه فیلم هم درباره یک فلز عالی برای بدن که از طرق مختلف بدست می آید را ببینیم..(فلز مس)