مقالات
مغلطه
لطفا مغلطه نکنید ...
خلاصه :
مغالطه چیست ؟مغالطه
مغالطه جزئی از برهان است که به طور قابل اثباتی در منطق آن ایراد وجود دارد و بنابراین کلِ برهان را نامعتبر میسازد. مغالطه ممکن است برای وارونه کردنِ حقیقت(ها) به کار رود.
مغالطهگر کسی است که از روی استدلال نادرست به یک نتیجهٔ درست یا نادرست رسیدهاست و ممکن است آن نتیجه را برای نتیجهگیریهای دیگری هم به کار گیرد. به گفته مهرزاد خرادآذر خلاصهٔ تعریف مغالطه – که از واژه عربی غلط مشتق شده است – استدلالی است که درآن فساد معنوی وجود داشته باشد، و تفاوت سَفسَطهگر بامَغلَطهگر در آن است که اولی نادانسته مرتکب اظهار برهان مبتلا به انحراف میشود و دومی دانسته و برپایهٔ اصول تغلیط به سوی استنتاج منطبق با مقصود خود میگراید.
انواع:
1-تعمیم ناروا
2-نادیده گرفتن استثنائات
3-آوردن جملات دوپهلو و مبهم
4-ابهام مرجع ضمیر
5-تمثیل ناروا
6-تصدیق تالی
7-انکار مقدم
8-استنتاج باطل از حق
9-انتشار خبر دروغ در سطح وسیع
10-معنی عبارت برخلاف مراد گوینده (تفسیر نادرست)
11-حلیل نادرست پدیدهها
12-استدلال از سکوت
13-تکذیب یا تخطئه گوینده
14-مغالطههای آماری
15-مصادره به مطلوب
16-اهمال در شرایط قیاس
مثال:
1ـ مولیر در یکی از نمایشنامههای خود در مورد دختری که خود را به لالی زده بود، مینویسد: پزشکی را برای مداوای او به بالینش آوردند، از او پرسیدند: «چرا این دختر لال شدهاست؟» پزشک گفت: «برای این که نمیتواند سخن بگوید.» از او پرسیدند «چرا نمیتواند سخن بگوید؟» جواب داد: «برای این که زبان او قدرت عمل را از دست دادهاست.»
2ـاگر به بیماری آنفلونزا مبتلا باشید آنگاه گلودرد خواهید داشت. حال اگر بگویید: «من گلو درد دارم، پس به بیماری آنفلونزا مبتلا هستم،» مغالطه کردهاید زیرا بیماریهای دیگر هم میتواند منجر به گلودرد شود.
3ـمجروح کردن مردم یک جنایت است. جراحان مردم را مجروح میکنند. در نتیجه جراحان جنایتکارند.
آقای میری
۶ سال پیش