آثار و برکات صدقه دادن

خلاصه :

جایگاه و انواع صدقه

در مورد آثار و برکات صدقه دادن از امام سجاد (ع) نقل است که صدقه ابتدا به دست خدا و سپس به دست فقیر و نیازمند می‌رسد. مکرراً در روایات و قرآن کریم به ثواب صدقه دادن، حتی به‌ میزان ناچیز اشاره شده‌ است، اما این تنها برکت این عمل نیست. بلکه فواید دنیوی آن نیز بسیار متعدد است.

انواع صدقه

صدقه تنها محدود به شکل مالی آن نیست. بنا بر نظر محدثین، صدقه شامل دستگیری از نیازمندان، رفع مشکلات دیگران، کمک‌های روانی و معنوی و همچنین ساخت و سازها و فعالیت‌های عمرانی نیز می‌شود.

آثار و برکات صدقه

دوری از بلا و مرگ بد

رفع بلا، دوری از مرگ سوء و… از آثار انفاق است. امام باقر (ع) می‌فرماید: «صدقه هفتاد بلا را از انسان دور می‌کند و نیز مرگ سوء را از انسان دور می‌نماید؛ چرا که صاحب صدقه هرگز با مرگ سوء از دنیا نمی‌رود».

طول عمر

پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «صدقه و صله رحم شهر‌ها را آباد می‌کند و بر عمر‌ها می‌افزاید.»

شفای مریض

از دیگر آثار مهم صدقه و انفاق، شفای مریض است. در حدیثی از معصومان (ع) آمده است: «بیمارانِ خود را به وسیله صدقه درمانکنید»؛ و در حدیث دیگری می‌خوانیم که مستحب است مریض با دست خود صدقه بدهد.

دور کننده فقر

از امام باقر (ع) نقل شده است که می‌فرماید: «نیکی و صدقه فقر را دور می‌کند…»

 احادیث پیامبر اکرم (ص) در مورد آثار و برکات صدقه دادن:

صدقه بلا را برطرف مى‏‌كند و مؤثرترينِ داروهاست. همچنين، قضاى حتمى را برمى‏‌گرداند و درد و بيمارى‏‌ها را چيزى جز دعا و صدقه از بين نمى‌‏برد. (بحارالأنوار، بیروت، ج ۹۳، ص ۱۳۷، ح ۷۱)

به راستى خداوند با صدقه دادن درد، طاعون، آتش‌‏سوزى، غرق شدن، خرابى، ديوانگى و هفتاد باب دیگر از بدی‌ها را از بين می‏‌برد. صدقه به جا، نيكوكارى، نيكى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوشبختى تبديل و عمر را زياد و از پيشامدهاى بد جلوگيرى می‌‏كند. (نهج‌الفصاحه، ص ۵۴۹، ح ۱۸۶۹)

صدقه، خشم پروردگار را فرو می‌نشاند. (نهج‌الفصاحه، ص ۲۸۳، ح ۶۴۶)

 من مأمورم كه صدقه و زكات را از ثروتمندانتان بگيرم و به فقرايتان بدهم. (مستدرک‌الوسائل، ج ۷، ص ۱۰۵، ح ۷۷۶۲)

 صدقه دادن از مرگ بد جلوگيرى می‌كند. بيماران خود را به وسيله صدقه درمان كنيد. هر گاه انسان دست خود را به دادن صدقه دراز كند، خداوند به رويش لبخند می‌زند و هر كه خدا بر او لبخند بزند، آمرزيده است.

در قرآن کریم نیز آیات بسیاری درباره صدقه بیان شده‌ است که از میان آنها تنها به چند مورد اکتفا می‌کنیم:

در حقيقت مردان و زنان صدقه‏‌دهنده و آنان كه به خدا وامى نيكو داده‏‌اند ايشان را پاداش، دوچندان گردد و اجرى نيكو خواهند داشت. (حدید، آیه ۱۸)

 گفتارى پسندیده (در برابر نیازمندان‏) و گذشت (از اصرار و تندىِ آنان‏) بهتر از صدقه‌‏اى است که آزارى به دنبال آن باشد و خداوند بی‌نیاز بردبار است. (بقره، آیه ۲۶۳)

 در بسیارى از رازگویی‌هاى ایشان خیرى نیست. مگر کسى که به صدقه یا کار پسندیده یا سازشى میان مردم فرمان دهد. و هر کس براى طلب خشنودى خدا چنین کند به زودى او را پاداش بزرگى خواهیم داد. (نسا، آیه ۱۱۴)

 کسانى که بر مؤمنانى که از روى میل صدقه می‌دهند عیب می‌گیرند و کسانى که [در انفاق] جز به اندازه توانشان نمی‌یابند را به ریشخند می‌گیرند [بدانند که] خدا آنان را به ریشخند می‌گیرد و براى ایشان عذابى پر درد خواهد بود. (توبه، آیه ۷۹)